Dziś przypada 78. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. To właśnie 19 kwietnia 1943 roku rozpoczął się trwający do 16 maja bohaterski zryw Żydów przebywających w getcie w Warszawie.
Przywódcami Żydowskiej Organizacji Bojowej, która zdecydowała się wystapić przeciw nazistowskim okupantom, byli m.in. Icchak Cukierman i Marek Edelman. Razem z Aliną Margolis-Edelman, Cywią Lubetkin, Adiną Blady-Szwajger, Lubą Zylberg czy Leą Borkowską-Zylbersztajn ukrywali się w Grodzisku Mazowieckim w domu przy ulicy 3 Maja 50.
Dziś Dom Kossobudzkich, bo taką nazwę nosi budynek (od nazwiska rodziny właścicieli) stoi samotnie, czekając na swoje dalsze losy. W ramach pierwszej edycji Festiwalu Kultury Żydowskiej zaprosiliśmy do współpracy ilustratora i twórcę komiksów Michała Rzecznika, który na nasze zamówienie stworzył planszę komiksową o pobycie Marka Edelmana w Grodzisku po upadku powstania warszawskiego.
Dziś, kiedy upamiętniamy pierwsze z dwóch powstań w stolicy, warto przystanąć, pochylić się nad lokalnymi miejscami związanymi z naszą historią i pomyśleć. Po prostu pomyśleć.
Powstanie w getcie warszawskim zakończyło się 16 maja 1943 roku wysadzeniem Wielkiej Synagogi na ul. Tłomackie. To właśnie wtedy dzielnica żydowska w Warszawie przestała istnieć. Wśród zamordowanych byli też żydowscy mieszkańcy Grodziska, którzy po likwidacji getta grodziskiego zostali przetransportowani również do getta w Warszawie.
