Co zostało po grodziskich Żydach

paź 29, 2020 | Aktualności, Projekty

Realizując projekt Żydowski ślad Grodziska Mazowieckiego, chcieliśmy uwzględnić również spis miejsc, które pozostały w mieście po społeczności żydowskiej.

Z każdym rokiem tych miejsc jest coraz mniej. Nie ma synagogi, nie ma już kuczek, ślady po mezuzach usunięto już z Domu Appla (11 Listopada 6), a smugi ostały się na futrynie w kamienicy przy placu Wolności 5. Ale co zostało? Gdzie należałoby szukać żydowskiego ducha Grodziska Mazowieckiego?

Miejsca dziś nieistniejące:

Synagoga (róg ulic Obrońców getta i rtm. Witolda Pileckiego). Dziś: Postument upamiętniający miejsce po synagodze
Kamienica Karwasserów, ul. Kościuszki 37
Żydowska szkoła Bernarda Kampelmachera, ul. Wólczyńska 35
Kuczki (ul. Bojanka, ul. Sienkiewicza 22)
Plac Bóżniczy. Obecnie: podwórze przy ul. Rtm. Witolda Pileckiego 4
Teren getta grodziskiego (przestrzeń ulic Żwirki i Wigury, Hynka, Bałtyckiej, 11 Listopada i Obrońców getta)
Cheder, ul. Spółdzielcza
Bet midrasz, ul. Obrońców getta 23

Miejsca istniejące:

Cmentarz żydowski, ul. Żydowska
Szkoła, ul. Limanowskiego 28 lub 29
Dom Srula Gerechta, ul. Kościuszki 28
Dom Appla, ul. 11 Listopada 6
Drogeria Lejby Alefranta, ul. 11 Listopada 12 / 10
Dom Kossobudzkich / Edelmana, ul. 3 Maja 50
Dom Dutkowskiego, ul. Kilińskiego 14
Kamienica z Placu Wolności 5 (miejsce ostatniej mezuzy)
Dom Neuhausów, ul. Sienkiewicza 54